Tại sao nói hạt dổi là

Tại sao nói hạt dổi là "vàng đen" của núi rừng Tây Bắc?

HẠT DỔI

Hạt dổi rừng là loại hạt được ví như “vàng đen” của núi rừng Tây Bắc Việt Nam, là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất này. Nó được xem như một loại gia vị cao cấp đặc biệt trong lĩnh vực chế biến thực phẩm.

Cây dổi có tên khoa học là Michelia tonkinensis. Hạt dổi là bộ phận của cây dổi rừng – đây là loại cây thân gỗ lâu năm, ưa ánh sáng, ít cành, độ cao trung bình 15-20m, tán rộng đến cả chục mét. Thân cây thẳng, tròn đều, vỏ xám, nhẵn, cành non có lông, lỗ bì trắng và sẹo vòng. Lá dổi đơn, hình bầu dục dài, nhẵn, mọc cách, đầu có mũi ngắn, màu xanh nhạt, bóng, rộng khoảng 3-5cm. Hoa dổi đơn, mọc đầu cành, cánh hoa màu trắng và có lông. Hoa dổi ra vào tháng 3-4 và có mùi thơm. Quả kép dài, gồm nhiều hạt hình cầu dẹt hoặc hình trứng. Quả thường chín vào tháng 9-11 và bên trong quả là hạt màu đỏ. 

hat-doi

Cây dổi được trồng nhiều và phân bố ở các tỉnh miền núi Tây Bắc và Tây Nguyên. Tuy nhiên, do điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của Tây Bắc phù hợp hơn nên chất lượng gỗ dổi và hạt dổi ở đây được đánh giá có chất lượng tốt nhất. Cây dổi tập trung nhiều ở các tỉnh: Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình,… Hàng năm, cứ độ tháng 10-11, khi mà cây dổi ra hoa kết trái, để thu hoạch, người dân địa phương thường phải chờ quả dổi chín hẳn ở trên cây rồi rụng xuống đất, nhặt lấy do cây quá cao, thậm chí còn sử dụng bạt hoặc lưới giăng dưới gốc cây dổi để không bị  sót hạt dổi nào. Sau đó mang về tách vỏ lấy hạt dổi.

Vỏ cây dổi chứa 0,24% alcaloid và tinh dầu có tác dụng chống sốt rét, giãn mạch và chống loạn nhịp, trong đó vỏ quả chứa nhiều chất có tác dụng trừ ho, nhuận tràng; ngoài ra có chất kháng khuẩn, trị táo bón. Trong vỏ cây  chứa tinh dầu, trong tinh dầu từ thịt quả và hạt chứa safrol 70,2% (thịt quả), 72,9% (hạt) và methyl eugenol 24,2% (quả) và 18,5% (hạt) có tác dụng trị sốt rét, đau nhức xương khớp, được sử dụng như một vị thuốc nam. Thân chủ yếu chứa camphor 23,8%; tinh dầu vỏ thân chứa camphor 15,7%, safrol 14,3%,(α -caryophyllen 15,6% và elemicin 13,7% có tác dụng làm thuốc kích thích tiêu hoá, trị đau bụng, ăn không tiêu.

Hạt dổi là gia vị không thể thiếu của người dân vùng núi Tây Bắc, đặc biệt là các món thịt khô: trâu gác bếp, bò gác bếp, lợn gác bếp hay lạp sườn,… Hạt dổi làm dậy lên hương thơm và mùi vị đặc biệt của món ăn, tượng trưng cho linh hồn của rừng núi Tây Bắc.

Công dụng của hạt dổi trong lĩnh vực ẩm thực:

  • Hạt dổi được dùng làm gia vị chấm: nhắc đến đặc sản núi rừng Tây Bắc, không thể không nhắc đến “chẩm chéo” – một món chấm quen thuộc, gắn liền với đời sống đồng bào dân tộc miền núi. Thành phần nguyên liệu gồm có hạt dổi, hạt mắc khén, ớt, muối hột và một số loại rau thơm. Tất cả đem trộn đều, giã nhỏ cho đến khi trở thành một dạng sốt sệt thì dùng được. “Chẩm chéo” dùng để chấm mọi món luộc hay hấp rất ngon, ngoài ra, người ta còn ăn cùng các loại quả vị chua mang lại cảm giác cực kì mới lạ.

  • Hạt dổi dùng để ướp các món nướng: bạn chỉ cần chuẩn bị thịt, hạt dổi, hành khô, muối, mì chính cùng các loại gia vị khác. Ướp thịt cùng các gia vị trên tầm 30 phút, sau đó cho thịt lên xiên nướng, nhớ xoay đều để thịt chín đều, đẹp mắt và vàng hơn nhé.
  • Hạt dổi tiết canh: Hạt dổi chỉ cần nướng lên, giã nhỏ rồi rắc lên trên bát tiết canh, để ăn cùng với tiết canh, món này rất đặc biệt và rất ngon. Có tác dụng chống tiêu chảy.

  • Hạt dổi còn dùng để làm đồ nêm nếm: Hạt Dổi nướng thơm, không giã, cho vài hạt vào nồi nấu nước dùng Phở. Sẽ cho bát phở ngon và hương thơm đậm đà

Một số công dụng khác của hạt dổi:

  • Dùng để chữa đau bụng: Dân gian truyền rằng, khi bị đau bụng, chỉ cần lấy 1-2 hạt dỗi ra nhai sẽ khỏi ngay.
  • Ngâm rượu: Rượu dổi dùng để xoa bóp và uống để chữa các bệnh về xương khớp. Giảm bệnh thái hóa xương khớp, thoát vị đĩa đệm, gai cột sống
  • Cách dùng hạt dổi để nấu ăn: Hạt dổi muốn dùng làm gia vị chấm thì đầu tiên bạn phải nên nướng và giã chúng. Hạt dổi ngon và thơm nhất là khi được nướng, bạn có thể nướng chúng với than củi hoặc bếp ga dưới lửa nhỏ. Bạn chỉ việc dùng đũa gắp và hơ trên than hồng rồi xoay đều tay, khi ngửi thấy thơm và hạt phồng lên là có thể sử dụng được. Sau khi nướng hạt dổi xong, bạn lập tức giã ngay khi chúng còn nóng và giòn để có thể tạo ra được loại gia vị hoàn hảo nhất cho những món ăn sắp tới của mình. Lưu ý, hạt dổi được giã càng mịn sẽ càng ngon. Có thể dùng hạt đổi đã giã để chấm khô – trộn với muối và chấm ướt – trộn cùng nước mắm.

  • Cách ngâm rượu hạt dổi: Hạt dổi được dùng ở dạng tươi, phơi khô rồi cho vào bình thủy tinh sạch, đổ rượu vào ngâm. Tỷ lệ ngâm là 1kg dổi với 3 lít rượu trắng, khoảng 3 tháng là có thể sử dụng, ngâm càng lâu càng tốt. Rượu dổi có khả năng giảm sưng đau, tổn thương tại vùng khớp bị viêm, thái hóa, gai cột sống.

    Gia vị Việt Hiệp – Gia vị của mọi nhà : chuyên cung cấp sỉ và lẻ hạt dổi với thành phần 100% hạt dổi khô đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không lẫn tạp chất và không gây hại cho người dùng.

    Để được tư vấn và hỗ trợ đặt hàng gia vị Hạt dổi, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua website: Giaviviet.com.vn / Giaviviet.vn hoặc Hotline: 0909.738.746

    Gia vị Việt Hiệp cam kết sản phẩm hạt dổi nguyên chất 100%. Chúng tôi cam kết đổi trả hoàn toàn nếu khách hàng gặp sản phẩm bị lỗi.


← Bài trước Bài sau →